Onze eerste ontmoeting

In 2016 ontmoetten Daudi en ik elkaar op Coco Beach in Bonaire. Daudi was daar voor een archeologisch onderzoek en mijn vriendin Rashida had in het vliegtuig met hem kennisgemaakt. Tijdens onze ontmoeting voelde ik een diepe connectie met Daudi, alsof we elkaar al kenden uit een vorig leven. Sindsdien is onze liefde voor elkaar en onze community alleen maar gegroeid. We delen het doel om ABCSSS jongeren in Nederland een thuisgevoel te bieden tijdens onze evenementen, waar zij hun ervaringen kunnen delen over leven op de eilanden en in de diaspora, kolonialisme, intergenerationele trauma’s, kunst en culturele praktijken.

Familiegeschiedenis

De zoektocht naar onze voorouders is verweven in alles wat we doen. Daudi, een archeoloog gespecialiseerd in Caribische archeologie, wil samen met ABCSSS-gemeenschappen erfgoedprojecten leiden om ons erfgoed veilig te stellen voor toekomstige generaties. Ik werk als projectleider en beleidsadviseur in het hoger onderwijs, gespecialiseerd in dekolonisatie, anti-racisme, intersectionaliteit en community care, en ben daarnaast schrijver, public speaker en community organizer. In 2022 organiseerden wij met CAC en het Nationaal Archief onze eerste workshop voorouderonderzoek als onderdeel van ons community event. Daudi ontdekte dat zijn stammoeder, Francijntje, op plantage Savonet in Curaçao leefde. Hij vond manumissiebrieven van zijn voorouders en raakte bevriend met Felix de Rooy, die medeverantwoordelijk is voor de restauratie van museum Savonet. Aan moederskant was het lastiger om familieonderzoek te doen, omdat zijn moeder niet weet wie haar vader is. Ondanks dat hij een tak van zijn stamboom niet kent, voelt Daudi zich gesteund door zijn voorouders in het werk dat hij doet voor Caribbean Ancestry Club en als archeoloog. Ik ontdekte dat mijn voorouder Dominga Domacassé (geboren in Afrika in 1706) met het eerste schip van de West-Indische Compagnie naar Bonaire werd gebracht, wat haar een van de stammoeders van nazaten van totslaafgemaakte mensen op het eiland maakt. Ook zag ik de verhoudingen tussen koloniale machthebbers en totslaafgemaakte mensen in mijn stamboom. Mijn onderzoek traceerde mijn familie tot tien generaties terug naar de Duitse familie Dammers, onder wie mijn stamvader Christiaan Gerard Dammers (geboren in Nienborg in 1730) die van 1789-1795 commandeur van Bonaire was. Van hen is veel gedocumenteerd, terwijl van mijn totslaafgemaakte en inheemse voorouders weinig informatie beschikbaar is. Hun verhalen draag ik echter mee in mijn lichaam. Ik eer hen bij elke kans, zoals tijdens mijn gastcollectie voor het project Verhalen van de stad bij de Bibliotheek Rotterdam. Mijn oma, Ines Maria Thodé-Martis, die in april 2024 overleed, vocht voor het behoud van de twee bomen voor haar huis, bekend als 'de slipperbomen'. Daarnaast toonde een DNA-onderzoek een hoog percentage (33%) inheems DNA dat ik deel met mensen uit Zuid-Amerika, wat familieverhalen bevestigde.

Toekomst en nalatenschap

Onze hoop voor de toekomst is dat (voormalig) gekoloniseerde gemeenschappen solidair zijn en hun culturele gelijkenissen onderzoeken. Wij vinden het jammer dat we vaak horen dat ABCSSS jongeren Keti Koti beschouwen als een Surinaamse aangelegenheid waar zij zelf weinig binding mee hebben. De focus moet komen te liggen op reflectie op de koloniale geschiedenis en de doorwerking daarvan op de eilanden, zodat wij zelf invulling kunnen geven aan Dia di Emansipashon/Emancipation Day. Wij willen dat jongeren de kracht van hun voorouders als inspiratiebron gebruiken. We streven ernaar dat 1 juli een nationale vrije dag wordt om onze voorouders te eren, gezien de ABCSSS eilanden pas aan het begin staan van hun emancipatieproces en gebukt gaan onder neokolonialisme en geïnternaliseerd racisme. Voorouderverering is een krachtige spirituele praktijk die kolonisatoren altijd hebben geprobeerd te onderdrukken, maar wij geloven in onze jongeren. Educatieve projecten moeten kinderen onderwijzen over ons koloniale verleden en heden. Met CAC hopen we archieven ook toegankelijker te maken voor nazaten van totslaafgemaakte mensen. Ons verhaal getuigt van liefde, gemeenschap en verbinding met onze voorouders. Laten we samen streven naar een toekomst van vrijheid en solidariteit tussen ABCSSS en Surinaamse gemeenschappen.

Alfrida Martis en Daudi Cijntje, oprichters van Caribbean Ancestry Club