The Black Archives viert Ghana in de Bijlmer

De opening

Rond 18:00 gingen de deuren open van The Black Archives. Bij binnenkomst werd iedereen ontvangen met een warm welkom. Bezoekers kregen de kans onderling met elkaar te kletsen en konden tussendoor genieten van de kleine bakjes jollof rijst met kip die werden uitgedeeld. Feestelijke muziek speelt op de achtergrond en vult de ruimte met sfeer. Ook was er de gelegenheid om de collectie aandachtig te bekijken. Wat het archief zo verfrissend maakt, is dat het gesorteerd staat op specifieke thema’s die je weinig terug zal zien in andere culturele instanties. Om maar een paar van voorbeelden te noemen, zijn ‘how to be a better black feminist’, ‘how to season your food’, ‘free Palestine’, ‘Zwarte Piet is racisme’ en ‘white colonial crimes’ categorieën die The Black Archives eruit doen springen binnen het cultuurlandschap.

Om de nieuwe locatie te zegenen voert wintipriesteres Marian Markelo een plengoffer uit. Een plengoffer is een handeling die vanuit de Afrikaanse traditionele spiritualiteit bij elke belangrijke gebeurtenis verricht wordt. Ze eindigt het ritueel met het statteren dat ‘inclusie hier geen politieke term is, maar dat het belichaamd wordt’. In het dankwoord eindigde Mitchell Esajas, hoofd van The Black Archives, met het sentiment achter de keuze voor Bijlmerplein als nieuwe locatie. ‘We kunnen hier een groot deel van onze community vinden. En wat we hopen te doen, vooral op deze plek, is meer verzwegen geschiedenissen en onderbelichte verhalen zichtbaar maken.’

Embracing Ghanaian Independence Day

De viering van de Ghanese Onafhankelijkheidsdag op 6 maart werd bij The Black Archives op bijzondere wijze omarmd. In samenwerking met Mmusuo Dialogue werd een prachtig programma samengesteld. De avond begon met een optreden van Amartey, een artiest van Ghanese afkomst, die de hele ruimte betoverde met zijn aanstekelijke afrobeats en magnetische performance. Rond 20:00 uur verplaatste de festiviteiten zich naar een andere locatie, waar Stichting GAM een korte theatervoorstelling presenteerde. Deze Ghanese film- en theatergroep staat bekend om hun openhartige aanpak van thema's als emancipatie en het doorbreken van taboes in hun producties.

Na de voorstelling werd het publiek getrakteerd op de documentaire ‘The True Colors of Paradise’, die net als de voorstelling eerder, de ervaringen van eerste generatie Ghanese migranten in Nederland belichtte. Tijdens een panelgesprek na afloop met documentairemaker Dr. Nii Hammond, Veronica van der Kamp van Stichting GAM en young creative Eben badu, ontstond een boeiend gesprek tussen de eerste en tweede generatie Ghanezen over hun ervaringen en uitdagingen in de Nederlandse samenleving.

Aan het einde van het panel werd de drie gevraagd naar een boodschap voor Ghanezen die het creatieve pad willen bewandelen. ‘Vertrouw op je visie. Mensen die niet in je geloofden, zullen uiteindelijk bij je aankloppen en zeggen dat ze er vanaf dag één waren’, aldus Eben. Veronica benadrukte dat zelfs als je nog niet bent doorgebroken, dit niet betekent dat het onmogelijk is. Dr. Hammond merkte op dat er nog niet genoeg zichtbaarheid is van de beloofde cultuursubsidie voor initiatieven rondom de educatie van zwarte geschiedenis, naar aanleiding van het Herdenkingsjaar. ‘We moeten op alle fronten betrokken zijn. Op die manier zijn onze realiteiten, onze Afrikaansheid, onze waarden, zichtbaar om te worden onderzocht en herontdekt.’

Terugblik op de dag

Aan het eind van de avond vroeg ik aan Mitchell Esajas hoe hij terugblikt op dit feest van een opening. Hij gaf aan vooral heel blij te zijn met de grote opkomst van de gemeenschap. ‘Ik vind het heel mooi dat verschillende generaties uit de Ghanese gemeenschap hier zijn, maar ook uit Suriname, de Caribische gebieden… Die aanwezig zijn om te leren van de geschiedenis en cultuur. Het smaakt alleen maar naar meer wat mij betreft!’

The Black Archives is tot medio 2025 te bezoeken op de nieuwe locatie in de Amsterdamse Poort, Bijlmerplein 140. De pop-up expositie over Ghanese migratie en emancipatie geschiedenis is te zien tot 4 april.