Openhartig gesprek met Benjamin Caton over de verhalen achter 15, 16 en 17 augustus
Beeld: Beyond Productions
Roots On Deck: De overname van het VOC-schip
Datum
Geschreven op
15 augustus 2025
Aangepast op
15 augustus 2025
Het Scheepvaartmuseum vormde op zondag 24 augustus het decor voor de eerste editie van Roots On Deck. Midden op de Amsterdamse kades, met uitzicht op de imposante replica van het VOC-schip Amsterdam, kwamen makers, performers en bezoekers samen om de verhalen van de Molukse gemeenschappen op hún manier te vertellen. Roots On Deck bood ruimte voor representatie vanuit de gemeenschappen zelf: niet óver, maar dóór hen. Met kracht, creativiteit en energie werd het schip van zijn koloniale lading ontdaan en heroverd als podium voor talent, identiteit en toekomst. Voor ZWART spraken we met Repti Suprantinah, de initiatiefnemer van het event en Hoofd Publiek bij Het Scheepvaart Museum. Deze editie werd gemaakt in samenwerking met Museum Maluku en L3B Agency.
Datum
Geschreven op
15 augustus 2025
Aangepast op
15 augustus 2025
Tags
Deel
Schrijvers
Het programma
Het programma van Roots On Deck liep van 13.00 tot 17.00 uur en werd deels via een livestream gedeeld. Op en rondom het VOC-schip volgden verschillende performances die de koloniale geschiedenis vanuit een ander perspectief belichtten. De middag werd op het Open Plein geopend door Yopi Abraham die de tahuri (schelp) blies. Daarna voerde dansgroep Gunung Batu Muda een menari (dans) op. Tijdens de livestream werd een performance getoond van Ridhwan Orohella met dansgroep Cakalele Tenggara '93, waarin werd stilgestaan bij de voorouders die gasten van buiten de eilanden verwelkomden. Ook waren er een spoken word-performance van Djé-rimo Holle en poëzie van Aca Siwabessy.
Daarnaast vonden drie inhoudelijke panelgesprekken plaats, telkens verweven met vooraf opgenomen performances en visuele intermezzo’s. In Reflection: Who We Were stond de vraag centraal wie de Molukse gemeenschappen was vóór de koloniale ontmoeting. De host van de dag was Henry Timisela, directeur Museum Maluku. Entrepreneurship: What We Do liet zien hoe ondernemerschap en communitykracht vandaag nog een rol spelen. Representation: Who We Are richtte zich op de zichtbaarheid van Molukse makers in kunst, cultuur en museale ruimtes. Na de livestream volgde een feestelijke afterparty met Lagu Timur Sessions, waarin muziek en dans opnieuw zorgden voor verbinding en energie.
Het VOC-schip reclaimen
Het VOC-schip Amsterdam is een replica, maar belichaamt nog altijd de geschiedenis van koloniale onderdrukking, geweld en uitbuiting. Voor veel bezoekers is het confronterend: het herinnert aan een periode waarin de Molukse gemeenschappen en anderen onmenselijk werden behandeld. Bij Roots on Deck bepalen de gemeenschappen zelf hoe zij gerepresenteerd willen worden als het gaat om deze geschiedenis. Het is een take-over van verhalen.
De makers gebruikten het schip als podium om hun eigen perspectief zichtbaar te maken. De Cakalele-dans en spoken word kregen extra betekenis doordat ze letterlijk werden uitgevoerd op de planken die zo’n zwaar beladen verleden dragen. Daarmee werd duidelijk: het verleden mag niet worden weggepoetst, maar kan opnieuw worden ingevuld vanuit kracht, gemeenschap en identiteit. Suprantinah zegt daarover: “Voor dit programma hebben we de Molukse gemeenschappen gevraagd: hoe willen jullie dat dit schip een rol speelt? De dansers zeiden meteen: we willen óp dat schip. Voor hen ging het om reclaiming, om kracht en eigenaarschap. Niet blijven hangen in slachtofferschap, maar laten zien: dit schip is óók ónze geschiedenis.”
'Dit schip is óók ónze geschiedenis.'
Emotie en representatie
Roots On Deck liet zien wat er gebeurt wanneer gemeenschappen zélf hun verhalen vertellen: in hun eigen woorden, met hun eigen energie. Voor veel bezoekers, van wie het merendeel Moluks was, ging het programma veel dieper dan een voorstelling. Het raakte, omdat zij zichzelf terugzagen op een plek waar hun perspectief nauwelijks zichtbaar is.
Suprantinah benadrukt: “Echte representatie betekent dat je gemeenschappen uitnodigt als stakeholders. Niet alleen over hen praten, maar hen zelf hun verhalen laten vertellen, zodat je leert wie ze écht zijn. Dan gaat het niet alleen over koloniale pijn, maar juist ook over cultuur, kracht en identiteit. We zijn blij dat we deze eerste editie van Roots on Deck hebben kunnen maken met Museum Maluku.” waardoor het een collectieve ervaring van herkenning en herwaardering werd: een moment van kracht dat de hele gemeenschap samen droeg.
Nieuwe generatie en toekomst
Aan het einde van elk panel werd gevraagd wat de sprekers wilden meegeven aan de volgende generatie. Opvallend was dat er bij de livestream weinig jongeren aanwezig waren. Suprantinah erkent dat dit een zoektocht blijft: “We willen niet alleen overdracht doen, maar ook jongeren aanspreken en een breder publiek bereiken. Omdat verhalen van de communities nog maar weinig plek hebben in musea, hebben we daar nog veel werk te doen.”
Het Scheepvaartmuseum denkt samen met partners als L3B Agency vooruit: hoe bouw je toe naar de bezoekers van 2030? “Dat zijn de zaadjes die je nu wil planten bij jonge generaties. Ik hoop dat de meiden die vandaag hier hebben gedanst over een paar jaar zeggen: ‘Weet je nog, dit is die plek waar ik optrad met mijn moeder. Laten we weer gaan.’ Zo bouw je stap voor stap aan de toekomst.”
Deel
Gerelateerde artikelen
15 augustus 2025
Het koloniale verleden is onderdeel van iedereen die in Nederland woont
31 juli 2025
De politiek beslist over jouw toekomst. Wat vind jij écht belangrijk?
Hoe kijk jij tegen de politiek aan? Jouw mening telt.
13 juni 2025
Papeda, passie en persoonlijke roots: de Molukse keuken door de ogen van Vanessa Wattimena
De Molukse keuken door de ogen van Vanessa Wattimena
6 juni 2025
Lelani Lewis over curry, de diaspora en het belang van toko’s: ‘het is een plek van herkenning en verbinding’
Chef Lelani Lewis over curry, de diaspora en het belang van toko’s
