Basketbalster Jesse Edwards belt met Tiel van den Heuvel voorafgaand aan de release van zijn docu.
Beeld: Mahazine
Voor Maha is kunst meer dan alleen creativiteit; het is een vorm van verzet. Als multidisciplinaire artiest van Soedanese afkomst gebruikt ze haar werk om stereotypes te doorbreken, haar verhaal te vertellen en anderen bewust te maken. Van DIY-zines en fotografie tot performance en grafisch ontwerp—haar kunst beweegt, bevraagt en daagt uit.
In dit artikel deelt Maha haar persoonlijke reis, de inspiratie achter haar project Mahazine 2: Art as a Form of Resistanceen de kracht van kunst als middel om verandering teweeg te brengen.
Mijn naam is Maha (24). Ik ben een multidisciplinaire artiest van Soedanese afkomst, geboren en getogen in Sneek. Naast mijn werk als kunstenaar ben ik ook model. Mijn kunst is mijn vorm van verzet. Het is mijn manier om stereotypes te doorbreken, mijn frustraties te uiten en mijn eigen verhaal te vertellen. Ik werk in verschillende disciplines. Van grafisch ontwerp en performance tot mijn DIY-zine Mahazine. Mijn werk is veelzijdig, rauw en altijd in beweging en ik wil blijven leren, groeien en experimenteren.
Ik ben opgegroeid in Friesland en dat heeft me gevormd. Als jong meisje probeerde ik vaak erbij te horen, te pleasen en te voldoen aan verwachtingen. Hoe meer ik me aanpaste, hoe meer ik mezelf kwijtraakte. Door het racisme was ik altijd op mijn hoede, voelde ik me vaak niet geaccepteerd en had ik moeite om mijn plek te vinden. Uiteindelijk besefte ik dat ik niet hoefde te passen, dat ik mijn eigen weg mocht kiezen. Zingen en tekenen werden mijn uitlaatkleppen. Ik was gek op popcultuur en zong in een popkoor. Mijn grote droom was zangeres worden en tijdens mijn stage bij een zangdocent kreeg ik zelfs privézangles, mijn hoogtepunt van de dag.
Na de middelbare school besloot ik mijn eigen weg te volgen. Ik kwam erachter dat mensen me helemaal niet zo aardig vonden. Dat kwam natuurlijk hard aan, vooral omdat ik zo mijn best deed om erbij te horen. Ik wilde opnieuw beginnen en koos voor een frisse start in Leeuwarden. Daar leerde ik een vriendin kennen die me introduceerde in de alternatieve muziek en later de punkcultuur.
In 2021 lanceerde ik Mahazine, mijn eigen DIY punk zine. Zonder sponsoren of externe financiering had ik volledige creatieve vrijheid. Het was niet makkelijk, ik financierde het project zelf, maar het voelde bevrijdend om alles op mijn eigen voorwaarden te doen. Mahazine biedt een platform aan mensen zoals ik, die zich niet vertegenwoordigd voelen in de mainstream media. Het zine weerspiegelt mijn ervaringen en identiteit als zwarte moslimvrouw in een creatieve wereld die niet altijd ruimte biedt aan andere stemmen.
Mijn liefde voor punkmuziek en de DIY-mentaliteit komen samen in Mahazine. Sommigen zagen mijn liefde voor punk en skaten niet passen bij mijn uiterlijk, maar punk heeft altijd wortels gehad in de zwarte cultuur en Mahazine is een manier om dat verhaal terug te eisen en te benadrukken. Door zelf te publiceren, wilde ik een ruimte creëren waarin gemarginaliseerde identiteiten gezien en gevierd kunnen worden binnen alternatieve subculturen, terwijl onderbelichte stemmen versterkt worden.
Mijn thuisland Sudan is een grote inspiratiebron voor mij. In de zomer van 2022 keerde ik na vijf jaar terug naar Sudan. Naast kleding nam ik boeken, een notitieboek en mijn fotocamera mee. Mijn telefoon liet ik bewust thuis, ik wilde even alles achter mij laten en volledig aanwezig zijn bij mijn familie, want zo vaak zie ik mijn familie niet. Het was niet altijd veilig om mijn camera mee te nemen. Mensen werden letterlijk vermoord om hun telefoon, laat staan als ze mijn camera zagen. Toch voelde ik een sterke drang om mijn familie daar vast te leggen (met hun toestemming). Ik wilde de vreugde van mijn neefjes en nichtjes vastleggen, de warmte van de mensen en de schoonheid van Sudan door mijn ogen.
Uit deze reis ontstond mijn expositie A Glimpse of Us - Marhaba. Ik probeerde op deze manier Sudan in het licht te zetten en bewustwording te creëren over de oorlog en humanitaire crisis die daar gaande is sinds 2023. Het is een ode aan mijn thuisland en uitnodiging aan het publiek om te reflecteren en verder te kijken dan hun aannames. Toch wilde ik met deze expo niet de pijn tonen, maar juist de warmte en vreugde die ondanks alles bleef bestaan.
Kunst is de enige manier om emoties los te maken zonder een te zware lading. Mensen werden blij van de beelden en de warmte die ik wilde overbrengen. Ik kies ervoor mensen te inspireren en bewust te maken van wat er om ons heen gebeurt. Een foto is een random foto als je er niet bij stilstaat, je geeft zelf betekenis aan foto’s. Mensen kwamen meer te weten over mijn thuisland Sudan.
Ik heb super positieve reacties ontvangen. Deze expositie en mijn kunst brachten me in contact met Soedanese mensen, wat heel bijzonder is omdat ik voorheen geen Soedanese vrienden had. Een bezoeker ontdekte een foto van een boom waar mijn neefje in zat, ik had hem helemaal over het hoofd gezien. Dit maakte de foto extra speciaal.
Mahazine 2: Art as a Form of Resistance is mijn meest persoonlijke project tot nu toe. Deze tweede editie is niet alleen kleurrijker en visueel dynamischer, maar ook veel gelaagder en inhoudelijker dan de eerste. De eerste ontstond uit frustratie, een experimentele uitlaatklep en deze voelt als een krachtig statement. Een combinatie van zelfexpressie en verzet. Het duurde drie jaar voordat ik deze nieuwe editie maakte, en dat kwam vooral doordat het mijn afstudeerproject was. Gek genoeg heb ik de druk van school nodig om een zine te creëren, maar het is ook wel pittig als je het in je eentje doet. Nu ik ben afgestudeerd, vraag ik me soms af hoe ik ooit een derde zine ga maken zonder die stok achter de deur, maar dat is een uitdaging voor later.
Deze editie is niet alleen mijn verhaal, het biedt ruimte aan andere stemmen, verhalen en perspectieven. Een creatieve explosie van energie, collages, verhalen, interviews, poëzie, en fotografie. Ik wilde dat Mahazine 2 groter zou zijn dan mezelf. Het weerspiegelt niet alleen mijn eigen reis, maar ook die van velen die hun stem willen laten horen. Het thema is Kunst als een vorm van verzet. Als Zwarte Moslim vrouw is mijn hele bestaan een vorm van verzet. Met Mahazine 2 wil ik laten zien dat verzet soms in een collage zit, een gedicht of een foto. Maar ook hoe kunst niet alleen creatieve uitlaatklep is, maar ook een manier om de dominante narratief uit te dagen. Door middel van kunst kan ik mezelf het beste uiten. Het is mijn manier om mijn eigen verhaal te vertellen, de enige waarheid.
In deze editie duik ik ook dieper in de punkcultuur, met de focus op de Surinaamse punkscene. Punk heeft mij altijd geïnspireerd vanwege de rauwe energie, de DIY mentaliteit en de manier waarop het maatschappelijke structuren uitdaagt.
Via LinkedIn kreeg ik een berichtje van iemand die me eerder had geïnterviewd voor de eerste Mahazine. Ze stuurde me een TikTok link met de trailer van de documentaire Tra Fasi, over de punkcultuur in Suriname. Ik was meteen SOLD. Na een enthousiast berichtje aan de regisseur Charity bleven we in contact en uiteindelijk besloot ik Shavero, die gevolgd wordt in de film, en Charity te interviewen voor Mahazine 2. Ons gesprek ging over de docu, punk en het community gevoel dat Shavero in Suriname ervaart. Voor mij als punk liefhebber in Friesland, was dat heel verfrissend. Hier heb ik dat gevoel van community nooit gekend. Het is een droom om deel uit te maken van een punk gemeenschap met mensen van kleur. Het interview voelde echt als een gesprek met verloren familieleden, alsof we elkaar al jaren kenden.
De release party van Mahazine op 25 februari in Paradiso was magisch. De zaal stond bomvol en de energie was bijna tastbaar en wholesome. Bezoekers waren niet alleen ondergedompeld in het zien, maar ook in mijn Soedanese cultuur. Zo leerde ik het publiek een aantal woorden in het Soedanees. Mijn ouders hadden Soedanese jabana koffie en gebak gemaakt en zelfs mensen die normaal geen koffie drinken, konden niet stoppen met sippen. Een meisje vertelde me dat ze was gekomen om verbinding te zoeken met haar Soedanese roots. Dat raakte me enorm. Het liet zien dat Mahazine echt iets in beweging zet. Tijdens de avond voerde ik een inspirerende talk met Soedanese artiest Razeen en filmmaker Sammy Idris. Hun verhalen, inzichten en humor maakten veel los bij het publiek. We hebben een resistance bingo gedaan en daarnaast was er een geweldig optreden van Nora, Raiyu en Nevera Soundsystem. De muziek, de verhalen, de kunst—alles viel samen en zorgde voor een avond die ik nooit zal vergeten.
Beeld: Silke Otten
Mijn missie als ondernemer en maker is om kunst en creativiteit te gebruiken als een vorm van verzet tegen de vooroordelen en verwachtingen die mensen hebben van mensen zoals ik. Of ik nu voor de camera sta als model, achter de camera sta als fotograaf, verhalen vertel via mijn zine, op het podium sta als performer of beeldende kunst creëer, mijn werk draait om zelfexpressie en het breken van stereotypes. Daarnaast vind ik het als maker belangrijk om maatschappijkritisch te zijn in mijn werk en bewustwording te creëren.
Met mijn kunst wil ik niet alleen bewustwording creëren, maar ook mensen in beweging brengen. Ik hoop dat mijn werk inspireert om verder te kijken dan eigen aannames, om open te staan voor nieuwe perspectieven en om het onzichtbare zichtbaar te maken. Als zwarte moslimvrouw maak ik van mijn intersecties mijn kracht. Ik wil anderen laten zien dat zij ook alles kunnen bereiken, ongeacht de labels die hen worden opgelegd. Mijn missie is om deuren te openen voor gemarginaliseerde groepen en bij te dragen aan een inclusievere en rechtvaardigere wereld.
De komende jaren wil ik verder groeien als veelzijdig artiest. Ik droom van samenwerkingen met inspirerende makers uit verschillende disciplines, zowel binnen als buitenland. Ik hoop workshops te geven aan jongeren, de creatieve sector inclusiever te maken en mijn passie voor performance verder te ontwikkelen. Op het podium staan voelt voor mij als thuiskomen. Door middel van mijn muziek en kunst wil ik mijn verhaal delen, anderen raken en misschien zelfs een beweging in gang zetten.
Ik wil niet alleen grenzen verleggen, maar ook anderen inspireren om hetzelfde te doen. Elk project zie ik als een nieuwe kans om verhalen te vertellen die verrijken, uitdagen en de wereld wakker schudden. Mijn kunst is mijn stem, mijn protest en ik ben nog lang niet uitgepraat.
12 december 2024
Basketbalster Jesse Edwards belt met Tiel van den Heuvel voorafgaand aan de release van zijn docu.
3 december 2024
Interview met theatergezelschap LUSU over Surinaams-Javaanse verzetshelden
16 november 2024
Interview met Hester Jonkhout over de documentaire Nomade in Niemandsland
8 november 2024
Interview met Kelly-Qian over Sexotisch: scherpe docu over seksueel racisme en raciale stereotypes.
Je zit in een social media app, daarmee kunnen we je betaling niet goed verwerken.
Klik rechtsboven op de 3 puntjes open pagina in externe browser en word lid!
Jouw lidmaatschap maakt ruimte voor verhalen vertellers van de toekomst.
Stap